In deze KWP-special, van 20 februari 2019, hebben we ons gefocust op informatievaardigheden van onze leerlingen (workshop 2 en 3), maar hebben we ook een kritische blik geworpen op onze eigen informatievaardigheden (workshop 1). Verder zijn we ingegaan op de vraag hoe we in ons onderwijs aandacht kunnen besteden aan informatievaardigheden en hoe we een koppeling kunnen maken met andere vakken (zoals begrijpend lezen). Wat hebben kinderen én leraren nodig om nu en in de toekomst informatievaardig te zijn?
Workshop 1: Hoe is het gesteld met uw informatievaardigheden?
Ewoud Sanders van NRC Handelsblad maakte ons bewust dat je heel veel tijd kunt besparen als je slim zoekt op internet. Mocht je denken dat je al ‘slim zocht’ …. na deze workshop ben je toch heel wat handigheidjes rijker geworden. Door zijn tips leer je zo te zoeken dat bijvoorbeeld je bovenste zoekresultaten echt degene zijn die je zoekt. Essentiele hulpmiddelen zijn sneltoetsen, zoekfilters, alerts en zogenoemde zoekcommando’s of zoekoperatoren.
Meer info hierover:
http://www.ewoudsanders.nl/slimmer-zoeken/
Workshop 2: 21e eeuwse leerlingprofielen en informatievaardigheden
Swaan Smit heeft laten zien dat als je met je leerlingen aan de slag gaat met informatievaardigheden, de houdingsaspecten ook van belang zijn. Ze introduceerde 4 leerlingprofielen die ieder een ander houdingsaspect benadrukt. Tijdens de workshop hebben de deelnemers zelf nagedacht over wat de invloed is van de profielen op de informatievaardigheden. Hoe zoekt een sterke denker (denkkracht), een teamspeler (samenwerken), een open kijker (perspectief nemen) en een doe-het-zelver (zelfregulering).
Bijvoorbeeld: hoe herken je een sterke denker die informatie zoek op internet?
- De sterke denker gebruikt goede zoektermen
- De sterke denker zoekt verder met wat hij vindt
- De sterke denker zoekt door tot hij tevreden is
- De sterke denker checkt zijn bronnen op betrouwbaarheid informatie
De conclusie was dat alle vier de profielen aan bod moeten komen in het onderwijs.
Informatievaardigheden en 21e eeuwse profielen
Workshop 3: Leesstrategieën en informatievaardigheden
In deze workshop gaat Aafke Ouwerkerk dieper in op wat ‘informatievaardigheden’ inhouden en hoe je die kunt aanbieden en integreren in je lesprogramma. Wat duidelijk naar voren kwam is het beperkte aanbod van informatievaardigheden in huidige lesmethoden. Deelnemers ervaren dat ook: het aanbod is fragmentarisch. Ook de docentenhandleidingen bieden weinig ondersteuning.Wat werkt dan wel?
- Maak van informatievaardigheden geen apart vak, maar integreer het in het huidige lesprogramma. Werk samen met andere docenten (van andere vakken).
- Ontwikkel in docentenontwikkelteams nieuw materiaal om met informatievaardigheden aan de slag te gaan.
- Stel leerdoelen op voor informatievaardigheden. Dit kun je doen door de bestaande leerdoelen aan te passen en waar nodig aan te vullen.
- Biedt niet alle fasen en vaardigheden in één keer aan. Ontwikkel binnen de school een leerlijn en bedenk met elkaar hoe je naar het einddoel toewerkt.
- Je hoeft niet alles opnieuw te bedenken. Maak gebruik van bestaand materiaal en pas dit aan, zodat het bij je nieuwe lesdoelen past.
- Zorg dat de basis in orde is, voordat je aan de slag gaat met informatievaardigheden. Beschikken je leerlingen over de juiste onderliggende vaardigheden? Weet jij zelf genoeg over informatievaardigheden?
- Uitgebreide instructie: Informatievaardigheden leer je aan door uitgebreide instructie (uitleggen, laten zien en hardop denken) en veel te oefenen met leerlingen.
Meer info hierover: KWP_Informatievaardigheden_AafkeOuwerkerk
Hand-out: KWP_HandoutInformatievaardigheden_AafkeOuwerkerk